
#001 – Waarom voelt de wereld steeds meer zwart-wit?
Is het niet opvallend dat de wereld steeds meer zwart-wit voelt?
Het is opvallend hoe gepolariseerd mensen reageren op gebeurtenissen. Ieder discussie over een gebeurtenis vervalt in een voor or tegen discussie waarbij niemand een centimeter wil toegeven. Wanneer je vooraf de discussie de ander vraagt “Hoe reageer jij als iemand X vindt terwijl jij Y vindt?” dan krijg je eigenlijk altijd een heel verstandig antwoord, want iedereen weet hoe een discussie gevoerd moet worden. En toch…
Je kan dit nu, live, zien gebeuren op Twitter en Facebook. Daar spuien mensen doorlopend wat ze kwijt moeten. Meestal positief. Soms provocatief door een scherpe stelling te deponeren. Maar dan zie je iets gebeuren dat enigszins zorgwekkend is.
De eerste tegengestelde reactie, ontketent vaak geen discussie maar een zogenaamde “flame war”, een term die ik al jaren niet meer heb gehoord, maar zeer accuraat is. Want op afstand indrukwekkende steekvlammen naar elkaar ontsteken, geeft wel een gevoel van conflict, het ziet eruit als conflict, maar meestal steek je iets totaal onschuldigs in de fik. Het is alsof elkaars standpunten er totaal niet toe doen. Ze zijn water en vuur.
Ook lijkt het erop dat dit enkel gebeurt wanneer we ons achter onze schermen bevinden en zo was het ook heel lang. Een groot deel van onze communicatie is gedigitaliseerd en versneld. Deze snelle, harde digitale manier van communiceren is vrij nieuw. Je merkt ook dat oudere bevolkingsgroepen er veel moeite mee hebben, maar er wel hard aan mee doen. Waar informatie zo’n 20 jaar geleden ook veelal redelijk vrij toegankelijk was, was het tempo van informatieverwerking een stuk lager. Je communiceerde niet dagelijks met meer dan 15 personen over diepgaande inhoud en je deed dat zeker niet 24 uur per dag 7 dagen per week.

Ik wil je een verhaal vertellen over een man die door helderwit en donker zwart ging om onze uitdaging te illustreren.
Deze man had een goede baan, waarin hij werkte voor prestigieuze bedrijven. Alles ging crescendo, zijn salaris was prima, hij ontwikkelde zich binnen het bedrijf en het was gezellig. Zijn collega’s waren top. Ook zijn communicatie in zijn vrije tijd was zacht een speels. Hij dolde met zijn vrienden online en in de kroeg over de laatste voetbaluitslagen, hetzelfde deed hij bij de koffieautomaat met zijn collega’s. Gezellige foto’s van zijn gezin sierden zijn socials en huis.
Dit gedrag zorgde ervoor dat hij op een dag op de kans kreeg om een van de grootste en belangrijkste klanten van zijn werkgever te beheren. Hij beheerde al andere ‘minder belangrijke’ klanten, maar dit was echt een big deal. Toch waren er een paar uitdagingen, hij zou geen klanten overdragen. Er was simpelweg niemand anders voor deze klanten, vertelde zijn collega hem. Maar om zich niet maar hij zou een aantal mensen onder zich krijgen om dat op te vangen. Het was al erg druk.
Hij kwam vermoeider thuis en zijn partner voelde het niet de goede kant op gaan. Hij begon het plezier in zijn werk te verliezen omdat het zo veel was. Het was leuk om collega’s te werken. Nu had hij om de 10 minuten iemand aan zijn bureau staan voor vragen. Hij moest zich afsluiten doormiddel van een koptelefoon en steeds strakkere communicatie. Hij optimaliseerde zijn E-mails en werd steeds harder in zijn gedrag. Tijdens de “BILA’s” met zijn leidinggevende gaf hij dit ook meermaals aan. Maar alles ging nog steeds goed voor het bedrijf, maar niet meer voor hem.
De gezellige gesprekken bij de koffieautomaat verdwenen, hij moest zich steeds meer afsluiten voor de omgeving om zijn werk ‘goed’ te kunnen doen. Ook zijn communicatie naar de rest van de wereld verharde. Niets was nog goed en alles ging de verkeerde kant op in de sport, politiek en alles. Toen ging het licht uit!
Dit verhaal is een versimpelde variant van wat mij is overkomen. Maar het is mij duidelijk dat velen vergelijkbare verhalen kennen. Genuanceerd communiceren is moeilijk in die laatste situatie. Kleur in een gesprek zoeken en herkennen kost dan te veel. Je moet te vaak switchen van taak en tempo, met tot gevolg dat je niets meer uit je handen krijg behalve de meest rudimentaire reactie, deze is dan zwart of wit.
Wanneer iemand jouw standpunt niet begrijpt, of de nuance mist dat kan het aan iets dergelijks liggen. Onze maatschappij vraagt om een vorm van overspannen gedrag. Omdat we anders niet kunnen doen wat wij denken dat anderen van ons verwachten.
En in die laatste zin zit de crux.
“Wij willen doen, wat wij denken dat er van ons verwacht wordt.”

Dit maakt ons leven moeilijker, laat ons veel te vaak nadenken over “Wat andere misschien denken.” En door deze aannames leggen we onszelf een onmenselijke druk op. Ons vermogen om te begrijpen en van standpunt te wisselen wordt dusdanig beperkt, dat we onze kennis niet meer kunnen toepassen. Geen begrip kunnen opbrengen of de nuance opzoeken.
Dit betekent dat niet Facebook Instagram of Twitter de dood van genuanceerde gesprekken is, maar hoe wij met deze communicatie om gaan. Begrijp me niet verkeerd, deze platformen zijn in geen geval heilig. Want ondanks dat ze dit niet verkeerd doen, brengen ze ook weinig goeds.
Maar ons onvermogen om het standpunt van andere te kunnen of willen begrijpen begint bij onze aannames over wat de wereld over ons denkt. Overigens voeden wij deze angst door ons gebruik van social media. Want daar zoeken we constant bevestiging door middel van duimpjes en hartjes die toegekend worden, niet door daadwerkelijke reacties. Want die zijn maar moeilijk.
Daarom, om af te sluiten, wil ik geen hartjes, of likes van je hebben. Maar ontvang ik liever een reactie. Wat denk je over deze eerste Genuanceerde Uitval? Zie ik dingen over het hoofd, maak ik fouten. Ik hoor het graag van je en ga graag het gesprek met je aan!
Tot snel!
Help mij om deze podcast verder te ontwikkelen door te abonneren op dit kanaal via:
- Blog: https://nuanced-podcast.com
- YouTube: https://www.youtube.com/c/NuancedPodcast
- Spotify: https://open.spotify.com/show/1EySqweY0neZT8lweuuL1Z
- Anchor: https://anchor.fm/NuancedPodcast
- Facebook: https://facebook/NuancedPodcast
- Instagram: https://instagram/NuancedPodcast
- Twitter: https://twitter.com/Nuanced_Podcast
Muziek: JONES – Waves