Als onze filosofie ons helpt gezond te houden, dan zal het ons van tijd tot tijd ook tot rust of zelfs een stap terug manen. Ik kan me voorstellen dat dit een goed advies is voor iemand in Den Haag.
Luister de aflevering gratis op Spotify, YouTube of waar jij de Podcast ook wilt luisteren. Vind jij deze aflevering waardevol?
♥Like, 🗣Reageer of 🎁Deel. Dan help je de podcast verspreiden en help je andere genuanceerd te leren denken.
Grijp niet terug op filosofie als opdrachtgever, maar als patiënt die behandeling zoekt voor pijnlijke ogen, een verband voor een brandwond of zalf. Door het zo te zien zal je de redenaties accepteren zonder overdrijving en gerust zijn met de geboden zorg.
Marcus Aurelius, Overpeinzingen, 5.9
Soms helpt onze gekozen filosofie ons naar succes en vaak verliezen we dan zicht op dat wat ons het succes bracht, onze filosofie. Het momentum dat we hebben opgebouwd zorgt er dan voor dat we voorbijrazen aan belangrijke besluiten en keuzes die ons op het door ons gekozen pad houden. Het is dan belangrijk om eventjes af te remmen, de route opnieuw te evalueren. Eventueel zelfs te keren om terug te keren op het juiste pad.
Een filosofie geeft eigenlijk geen opdrachten, het helpt je de opdrachten en situatie die jij tegen komt te evalueren en te sturen, het helpt beschadiging te voorkomen. Beschadiging moet je in de breedste zin van het woord zien. Want wanneer jij aan je principes kan vasthouden brengt dit je mentale rust.
Nu weet ik niet hoe dit voor jou werkt, maar ik heb de grootste moeite om zaken uit te voeren waar ik niet in geloof o f achter sta. Iets in mij gaat dan enorm te keer wanneer ik het probeer.
Filosofie helpt je ook kritisch naar dit gevoel te kijken. Want is de gedachte of werkwijze nog wel van passend? Is deze nog van waarde? Ook dit moet onderhouden worden om jezelf in goede staat te houden.
Maar nogmaals, soms kunnen we hier door de waan van de dag aan voorbij schieten. Dan schieten we in overlevingsstand en kiezen we voor de oplossing die het eerst voor handen is. Dan kiezen we om aan een ogenschijnlijk bezit krampachtig vast te houden, terwijl het tijd is om los te laten.
Ook de waan van de dag moeten we in het moment toetsen aan onze filosofie. Dat is lastig en hierbij zullen fouten gemaakt worden. Maar dan zullen we moeten accepteren dat de kans bestaat dat we iets moeten inleveren om onze fout recht te zetten.
Dan is de een stap terug de enige stap om later weer voorwaarts te kunnen. Dan moet er gekeerd worden, dan is genezing noodzakelijk en zal jij op jouw filosofie moeten vertrouwen. Dan is het een medicijn voor de ziel.
Help mij om deze podcast verder te ontwikkelen door te abonneren op dit kanaal via:
Houd jij een dagboek📔 bij? Nee? Denk er eens over na. Ja? Lees jij jouw dagboek📓 wel eens na? Deze aflevering gaat over de waarde van terugblikken en vooruitzien.
Luister de aflevering gratis op Spotify, YouTube of waar jij de Podcast ook wilt luisteren. Vind jij deze aflevering waardevol?
Like, Reageer of Deel. Dan help je de podcast verspreiden en help je andere genuanceerd te leren denken.
Ik zal mezelf doorlopend observeren en – meest bruikbaar – een terugblikken op iedere dag. Want dit maakt ons slecht, geen van ons kijkt terug op onze eigen levens. We reflecteren enkel op dat wat we gaan doen. Toch vinden onze plannen voor de toekomst hun wortels in het verleden.
Seneca, Over het gelukkige leven, 83.2
In een brief aan zijn broer Gallio beschrijft Seneca een de gewoonte die hij overnam van andere filosoof. Dit betrof een variatie van de vragen:
Welke slechte gewoonte heb ik vandaag verbeterd?
Hoe ben ik beter geworden?
Waren mijn acties rechtvaardig?
Hoe kan ik mezelf verbeteren?
Door iedere ochtend te onze wensen voor de dag helder te maken en iedere avond te reflecteren op onze acties leren we makkelijker en meer van de gebeurtenissen van iedere dag.
Deze gewoonte is er één die ik met veel moeite mezelf probeer aan te leren. De uitdaging die ik ervaar komt uit het nemen van dat ene moment om te reflecteren en me daarbij niet te laten onderbreken.
Mijn partner doet dit een stuk beter en we zien hierdoor letterlijk veranderingen in haar prestaties door de dag. Ze weet steeds preciezer te benoemen wat haar focust, waardoor haar gevoel is zoals het is en ze trekt lijnen tussen gebeurtenissen.
Van “7 Habits of Highly Effective People” tot “Getting Things Done”. Ieder van deze boeken en methodes adviseren een vorm van journaling. Dit kan in de vorm van een takenlijst, een set standaardvragen of in een verhalende vorm. Iedere manier heeft zijn functie en allen voldoen in de basis.
De gewoonte is echter weinig waard wanneer je niet regelmatig je evaluaties doorneemt. Ook al heb je geschreven in een prachtig Moleskine of andere notitieboek. De waarde van de inhoud is niet meer waard dan het papier waar het van is vervaardigd wanneer we het niet evalueren.
Het evalueren van je gedachtes en er op terugkijken is ontzettend waardevol. Zeker wanneer je in een vergelijkbare situatie tegenkomt en je wilt weten hoe jij daar in het verleden mee om bent gegaan.
Ik ga je niet vertellen met welke regelmaat je moet terugkijken want, om eerlijk te zijn, ben ik dit zelf nog aan het uitzoeken. Maar het is mij duidelijk dat alles in mijn hoofd opslaan onmogelijk is en dat deze herinneringen onderdelen missen en vervormen gedurende de tijd.
Wanneer jij grip hebt op jouw verleden, dan kun je nu, op dit moment je route voorwaarts bepalen richting jouw toekomst. Want we staan niet alleen op de schouders van onze voorgangers, we steunen ook op dit van onszelf uit het verleden.
Daarmee heeft Seneca helemaal gelijk dat dit de route naar een gelukkig leven begeleid.
Help mij om deze podcast verder te ontwikkelen door te abonneren op dit kanaal via:
Wat doen onze woorden voor ons, kunnen ze ons schaden of helpen? We zeggen dat woorden geen pijn doen, maar wat als ze dat wel doen?
Beweeg door deze korte periode in de tijd in harmonie met de natuur en bereik met gratie je laatste rustplaats. Als een rijpe olijf mag vallen. Prijs de aarde die haar voedde. Ben dankbaar voor de boom die haar groei bracht.
Marcus Aurelius, Overpeinzingen, 4.48.2
In Overpeinzingen staan een aantal prachtig geschreven stukken zeker wanneer je zijn beoogde publiek in gedachte hebt. Marcus Aurelius schreef zijn overpeinzingen immers enkel voor zichzelf. Dus waarom nam hij de tijd om artistiek met zijn woorden om te gaan?
Iedere mens scheld en tiert op momenten dat de wereld lelijk en oneerlijk is. Sommigen onder ons gebruiken woorden om vloeken te maskeren. Maar als je eerlijk bent is dit enkel het verbloemen van frustratie of pijn. Mijns inziens is gebruik maken van lelijke woorden ook niet zo zeer een probleem.
Wanneer we de tijd nemen en afstand nemen van de frustrerende situatie. Dan kunnen we de positieve aspecten van de gebeurtenissen vaak zien. Begrijp me niet verkeerd, het netto resultaat kan nog steeds negatief uitpakken. Maar iedere situatie heeft zijn mooie momenten.
Denk maar eens aan het overlijden van een dierbare. Hoewel dit een trieste situatie is, het brengt mensen samen. Het brengt verhalen naar de voorgrond die de wereld mooier maakte dan het daarvoor was.
Dichters, schilders, muzikanten en andere artiesten vangen deze momenten vaak in hun kunst. Wanneer we hun werk tot ons nemen dan is de schoonheid van hun werk wat ons bijblijft. Terwijl het werk een vreselijke tafereel toont. Zelden is het enkel allen rozengeur en maneschijn .
Om schoonheid te tonen is contrast nodig.
Zo ook in onze woorden. Wanneer wij ervoor kiezen om onze situaties in schoonheid aan onszelf en anderen presenteren, dan brengen we onszelf in een positievere sfeer.
Help mij om deze podcast verder te ontwikkelen door te abonneren op dit kanaal via:
Iedereen heeft zijn verslavingen, de meeste onschuldig. Toch dien jij ze te kennen om weten hoe schadelijk ze voor je zijn en hoe je ze los laat.
We moeten die dingen opgeven waarvan we denken dat ze goed zijn, maar waar we verslaafd aan zijn. Zo niet, zal de moed om onszelf continu te testen verdwijnen. Dan gaat de grootheid van de ziel verloren, en valt dan niet op. Tenzij het kleinzielig minacht wat de menigte als het meest wenselijk beschouwt.
Seneca, Brieven aan Lucilius, 74.12b
Ben jij verslaafd?
Ja? Waaraan?
Nee?! Kijk even kritisch naar jezelf.
Iedereen heeft zijn verslavingen. Dan hebben we het niet over dagelijks cocaïne gebruik. Het kan ook iets onschuldigs zijn als niet van de Twixen bij opa af kunnen blijven. Hij vindt het immers niet erg, ze liggen daar om gegeten te worden. Maar het is niet goed voor jou, al die suiker en zooi.
Laat ik het zo stellen, hoe bijna perfect je ook bent. Iedereen heeft zijn of haar verslavingen en het is belangrijk om je bewust te zijn van deze verslavingen en jouw gevoeligheden. Of dit nu neuspeuteren is of een pilletje nemen bij ieder technofeestje “omdat het anders geen feest is.”
De meesten denken direct aan drugs verslaving of roken, maar het is eigenlijk veel simpeler. Verslavingen zijn gewoontes die kunnen je op een termijn sociaal, fysiek of mentaal kunnen beschadigen. Wanneer we deze verslavingen voor lief nemen, dan zullen zo ons uiteindelijk overmeesteren.
We accepteren schadelijk gedrag als onveranderbaar, terwijl dat binnen onze sfeer van invloed ligt. Dit zorgt voor gevoelens van inadequaatheid en uiteindelijk verslagenheid.
Dit is wat Seneca bedoelt wanneer hij zegt dat de grootheid van de ziel verloren gaat. Het in stand laten van dat wat ons schaad en toch binnen onze macht ligt om te corrigeren.
Dat het binnen onze sfeer van invloed ligt, betekent niet dat we het helemaal zelf moeten oplossen. Niet iedere verslaving is op wilskracht op te lossen, hoewel sommigen dat wel zijn. Vaak is er hulp en steun van buiten onszelf nodig om een verslaving te verhelpen. Dit kan uit onze vrienden en familiekring komen. Maar professionele hulp kan ook van onschatbare waarde zijn, of dit een afkickkliniek, een psycholoog of gewichtsconsultent is.
Het creëren van een helpende omgeving is van groot belang. Ik merkte dit de afgelopen weken zelf toen ik niet thuis was maar bij mijn vader in verband met een verbouwing. Ik sliep de drie weken bij mijn vader en zonder mijn partner, omdat mijn huis tijdelijk onbewoonbaar was en mijn partner, Kimberly, was op trainingskamp in Zuid Afrika.
Ineens eet ik met mijn vader mee, die heel anders eet dan ik. In een omgeving die er op gericht is om zijn kleinkinderen te verwennen, met redelijk wat snoepgoed. Slapend in een onbekend bed. Werkend in een verbouwing die iets anders van mij vraagt dan normaal. Zonder mijn partner die mij helpt.
Dit heeft ervoor gezorgd dat ik ongeveer dat ik een aantal kilo ben aangekomen. Puur omdat mijn normale support structuur wegviel. Nu weet ik zeker dat nu ik weer in mijn normale structuur zit, dat dit weer goedkomt. Maar deze structuur moet je wel eerst hebben.
Dit erkennen is de eerste stap, Deze support structuur opbouwen om je verslaving de kop in te drukken, is de volgende.
En om deze eerste twee stappen te kunnen zetten, moet jij weten wat je verslavingen zijn.
Help mij om deze podcast verder te ontwikkelen door te abonneren op dit kanaal via:
Stoïcisme is een filosofische school die begon in het oude Griekenland en werd dominant het oude Rome. Tegelijk werkte het als inspiratie voor moderne religie en brengt het nog steeds urgente en belangrijke lessen over kalmte, veerkracht en emotionele stabiliteit.
Stoïcijnse ideeën vormen de kern van elke poging tot rust en sereniteit in het licht van een turbulente, onvoorspelbare en vaak de gemene wereld.
De grootste en zeker de meest productieve stoïcijnse filosoof was de Romeinse schrijver en staatsman Seneca de Jongere die in 4 voor Christus in Spanje werd geboren en in 65 na Christus in Rome stierf.
Veel van Seneca’s gedachtes zijn ons bekend uit de brieven die hij aan zijn vrienden schreef om hen in moeilijke tijden raad te geven. Seneca had een vriend en een ambtenaar op Sicilië, genaamd Lucilius. Toen Lucilius hoorde over een rechtszaak die zijn goede naam ten schande en een einde aan zijn carrière dreigde te maken. Schreef Lucilius in paniek een brief aan Seneca.
Je verwacht dat ik je ga adviseren om jezelf een gelukkig resultaat voor te stellen en te rusten in de verleidingen van hoop. Maar ik ga je tot gemoedsrust leiden via een andere weg. Benader al je zorgen ervan uitgaande, dat wat je vreest, zal gebeuren.
Seneca
Dit advies is een essentieel stoïcijns concept.
Wanneer wij proberen om ons de ergste uitkomst voor te stellen en er vanuit gaan dat deze plaatsvindt, dan herinneren we onszelf aan het feit dat het ergste overleven. Het doel is niet te denken dat er geen slechte dingen gebeuren, maar om te zien dat we ze veel beter kunnen verdragen dan we momenteel denken. Om Lucilius kalmeren, adviseerde Seneca hem om te wennen aan het idee van vernedering, armoede en voortdurende werkloosheid. Zo leren we zien dat dit niet het einde van alles is.
Als deze verliezen je ten deel vallen, kan je dan nog iets ernstigers overkomen dan in ballingschap te gaan of de gevangenis te worden opgesloten?
Seneca
Vraagt de filosoof, die zelf failliet is gegaan en acht jaar ballingschap op Corsica heeft geleefd.
Hoop op dat wat volkomen rechtvaardig is en bereid je voor op dat wat volkomen onrechtvaardig is.
Seneca
Seneca gaf Lucilius een meditatie om zich te verdiepen in de luxe van zijn huis, dat hij nu dreigde te verliezen.
Ik word misschien een arme man; Ik zal dan één van vele zijn. Ik kan worden verbannen; Ik beschouw mezelf dan als geboren in de plaats, waar ik naar gestuurd word. Wanneer ze mij ketenen; Wat dan? Ben ik nu vrij van eerdere verplichtingen? Aanschouw deze verstopte last van een lichaam, waaraan de natuur mij heeft toebedeeld.
Seneca
Seneca vertelt dat we te allen tijde vertrouwd moeten raken dat wat kan gebeuren en niet alleen met dat wat we plannen. Stel jezelf het gehele scala aan mogelijkheden voor. Deze langere lijst vol met meer en minder aangename opties, bereidt je beter voor op wat komen gaat.
Seneca schreef:
Niets mag voor ons onverwachts worden. Laten we het lot van de mens zijn geheel zien. Niet het soort kwaad dat vaak zien, maar het allerhoogste kwaad dat mogelijk plaatsvindt. We denken dan na over geluk in zijn geheel.”
Seneca
De volgende troostende gedachten volgen een zelfde pad.
Marcia, een dame uit een senatorenfamilie, werd verwoest door de dood van haar zoon Metilius. Ze verviel in een periode van rouw die geen einde kende. Drie jaar na de dood van haar zoon werd haar verdriet met de dag krachtiger. Seneca stuurde haar een brief. In deze lange brief sprak hij de hoop uit dat Marcia hem zou vergeven voor de late reactie.
Metilius’ dood was immer drie jaar geleden. Ook vroeg hij haar om vergiffenis dat hij verder ging dan de gebruikelijke condoleances en vanwege zijn donkere, maar effectieve, boodschap te bezorgen. Een kind verliezen is het grootste verdriet dat een moeder overkomt. Gezien de kwetsbaarheid van de menselijkheid, had Metilius’ vroege dood zijn plaats in een genadeloze natuurlijke orde. Deze orde bracht dagelijks voorbeelden van zijn werk.
Hij schreef:
We verwachten tegenslag nooit, tot tegenslag arriveert. Zoveel begrafenissen passeren onze deuren, Toch staan we nooit stil bij de dood. Zovelen sterven voortijdig, toch plannen voor onze eigen kinderen. Hoe goed ze de toga doen, ze het in leger dienen, en het bezit van hun vader erven. Dit kan allemaal plaatsvinden, maar wat is het gek om van ze te houden zonder te beseffen dat niemand ons de garantie geeft dat ze volwassen worden, laat staan dat ze het avondeten bereiken.
Seneca
Dat Metilius’ dood voor Marcia onverwacht was, kan dat alleen zo zijn op basis van een gewenste uitkomst van waarschijnlijkheden. Wanneer je verwacht dat iets niet zal gebeuren, dan ben je jezelf er van bewust dat de kans bestaat dat het wel plaatsvindt. Zeker wanneer je weet dat het anderen ook is overkomen.
Seneca deed op basis hiervan een gedachte experiment. Hij stelde zich voor Marcia vóór haar geboorte te ontmoeten en haar uit te nodigen voor een rondreis over de onrustige Aarde. Zo kon ze de voorwaarden van het leven afwegen en weloverwogen kiezen om de voorwaarden te accepteren.
Marcia zou een planeet van alle inspirerende schoonheid en goedheid zien en ook een plek van onderbroken, onuitsprekelijke gruwel. Zou Marcia ervoor kiezen om in zo’n wereld te stappen?
Haar bestaan suggereerde haar antwoord volgens het experiment.
Seneca was geen voorstander van willekeurige of ondoordachte uitgangen. Hij probeerde ons meer moed te geven, in het geval van angst. Dit deed Seneca door ons te herinneren dat het altijd binnen onze bevoegdheid ligt, wanneer we echt alles hebben geprobeerd en rationeel genoeg waren om een nobel pad te kiezen uit onze problemen.
Wanneer we woedend, paranoïde, uitgeput of verdrietig zijn, dan is de filosofie van het stoïcisme al 2000 jaar daar om ons te voeden met een versterkende, onderscheidende en ongebruikelijke wijsheid en vriendschap.
Help mij om deze podcast verder te ontwikkelen door te abonneren op dit kanaal via:
